ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΑΣ, ΑΜΑΡΤΙΑ ΜΑΣ, ΛΑΘΟΣ ΜΑΣ ΜΕΓΑΛΟ
Με αφορμή το μείζον θέμα της δήθεν “επιστημονικότητας” και των δήθεν επιστημόνων, που μας ταλανίζουν ζήτησα από τη ευγενέστατη διεύθυνση της ιστοσελίδας triklopodia.gr να παρουσιάσω το τι σημαίνει Επιστήμη και πως βιάζεται σήμερα. Ο τίτλος του άρθρου είναι καθαρά σκωπτικός κι αντικατοπτρίζει αυτήν την δεινή πραγματικότητα. Μη θέλοντας να παιδέψω την ιστοσελίδα λόγω μορφοποιήσεων κειμένων και εικόνων, ζήτησα την παρουσίαση μέσω αρχείων .pdf. Το άρθρο θα ολοκληρωθεί σε 4-5 δημοσιεύσεις, ώστε να είναι ευκολοανάγνωστο. Τα μεγάλα κείμενα κουράζουν αλλά και το παρόν θέμα είναι τεράστιο κι έχω κάνει ειδική προσπάθεια να το φέρω σε κατανοητό επίπεδο για τους πολλούς.
Καλή σας ανάγνωση.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Αναπολώντας την ανθρώπινη ιστορία αναλογίζομαι πόσο η Επιστήμη βοήθησε την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Αρχικά διαβιώναμε μέσα σε σπήλαια, προστατευμένοι από καιρικά φαινόμενα κι εχθρούς, ντυμένοι με δέρματα ζώων (και πριν εντελώς γυμνοί), διαρκώς αναζητώντας την τροφή μας κυνηγώντας σαν τα ζώα. Σιγά-σιγά ήρθε κι ο λόγος, βελτιώνοντας συνεννόηση κι ομαδικότητα (η ισχύς εν τη ενώσει) και μετατρεπόμενος ο άνθρωπος σε “λογικόν ον” ξεχώρισε από τα ζώα. Ο χαρακτηρισμός “λογικόν” αναφέρεται στον λόγον (κι όχι στην λογική, όπως εσφαλμένα νομίζουν πολλοί), που σιγά-σιγά έγινε και γραπτός άρα διαχρονικός. Λίγο αργότερα, με την συνδρομή των Ελλήνων φιλοσόφων άρχισε η σκέψη να “μορφοποιείται” κι ο άνθρωπος με βαθύτερες σκέψεις κατέκτησεν ανώτερες έννοιες, ιδέες και ιδανικά, αποκτώντας επιπλέον διαφοροποίηση από τα ζώα. Αιώνα με τον αιώνα διαμορφώθηκε ο σημερινός πολιτισμός.
H προσωπική μου αίσθηση ότι γίνεται όχι απλά κατάχρηση αλλά βιασμός των όρων “Επιστήμη” & “Λογική” με ώθησε στη συγγραφή αυτού του πονήματος με τον ανάλογον ειρωνικόν τίτλον. Κύριοι αίτιοι οι πάμπολλοι “διαβασμένοι” σημερινοί επιστήμονες (ω! τι δράμα με αυτήν την ‘κάστα’, ώστε ντρέπομαι αφάνταστα να δηλώνω επιστήμων), που καμώνονται σαν επαιρόμενα παγώνια ενώ αγνοούν τον τρόπον δόμήσης της γνώσης, παίρνοντας στο λαιμό τους και πολλούς ημιμαθείς, που αγνοώντας παντελώς επιστημονικούς όρους και μεθόδους νομίζουν ότι γίνονται επιστήμονες, παπαγαλίζοντας ανεύθυνα κι επικίνδυνα ό,τι ακούν που τους “φτιάχνει”. Ελπίζω κι εύχομαι μελετώντας το παρόν άρθρο να προβληματιστούν όσοι κάνουν κατάχρηση των όρων αλλά … δυστυχώς δεν το βλέπω.
Αν και καθαρά επιστημονικόν άρθρο, προσπάθησα να είναι κατά το δυνατόν απλούστερο, συνοπτικό κι επεξηγηματικόν, ώστε να γίνει αντιληπτό κι από όσους δεν ευκαίρησαν να σπουδάσουν τα αναφερόμενα, με την προσδοκία κι ευχή μου να το κατανοήσουν και χρησιμοποιήσουν γινόμενοι “λογικότεροι & επιστημονικότεροι” πολλών σημερινών επιστημόνων. Αλλά και για επιστήμονες, που δεν έσκυψαν να τα κατανοήσουν, ώστε να τα χρησιμοποιούν ενσυνείδητα, είναι μια καλή αφορμή να γίνουν πλέον συνειδητοποιημένοι στη χρήση τους. Ας μου συγχωρήσουν λοιπόν την απλότητα οι πλέον σπουδασμένοι και την κάποια δυσκολία κατανόησης οι λοιποί, αφού ακολούθησα μία μέσην οδόν ερμηνείας κι επεξήγησης.
«Τα αγαθά κόποις κτώνται» έλεγαν οι αρχαίοι και για να είσαι σίγουρος αν αυτό που του παρουσιάζουν είναι αληθές θα πρέπει να μπορείς να το ερευνήσεις. Αν δεν έχεις την διάθεση απλά παραμένεις πνευματικός δούλος όσων σου σερβίρουν από τηλεόραση ή αλλού και βασίζεσαι στο παλιό πικρό ανέκδοτο “έτσι είναι γιατί έτσι είπε το MEGA”.
Με θλίβει αφάνταστα η συντριπτική πλειοψηφία των σημερινών επιστημόνων (πολλοί εκ των οποίων ιδιαίτερα προβεβλημένοι και θεωρούμενοι επιτυχημένοι), που από τη μια δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους αν τους μιλήσεις για θέματα, που θεωρούν ότι λόγω σπουδών, ερευνών ή θέσης τους κατέχουν αλλά από την άλλη αγνοούν τον τρόπον δόμησης της γνώσης, που ασφαλώς είναι ένας και αφορά κάθε Επιστήμη και κάθε θεματικό πεδίο γνώσης. Πέραν αυτού παραξενεύομαι με το πως από τη μια θέτουν κανόνες στην επιστήμη τους και είναι αμετακίνητοι στην τήρησή τους αλλά από την άλλη αυθαιρετούν ασύστολα στους κανόνες, που η ίδια η Επιστήμη θέτει κι απαιτεί, ώστε το γνωστικό της οικοδόμημα να είναι στέρεο και να οδηγεί με ασφάλεια στον στόχο της.
Δυστυχώς η σημερινή Επιστήμη επικίνδυνα και κακουργηματικά αντιβαίνει στον σκοπό της, την ανακάλυψη της αντικειμενικής αλήθειας, αλλά καταντά αποκρυφιστική και οι σχετικοί επιστήμονες οικιοποιούνται την γνώση προς ίδιον όφελος. Η γνώση είναι για όλους κι όπως οι αρχαίοι Έλληνες την διέδωσαν, ώστε και οι σημερινοί επιστήμονες να γίνουν μέτοχοί της, οφείλουν να την μεταλαμπαδεύουν στους λοιπούς. Γιατί ο Μέγας Αλέξανδρος απολαμβάνει ως σήμερα τέτοιας δόξας; Απλά γιατί μοίρασε την γνώση.
Υπάρχει επιπλέον μια πτυχή του θέματος, που δυστυχώς λίγοι την αντιλαμβάνονται. Δεν πρέπει η Επιστήμη να αποσκοπεί μόνον στην τεχνολογική βελτίωση της ζωή μας αλλά οι ίδιοι παράγοντες, που την βοηθούν στην εξέλιξη να συντελούν για την γενικότερη πολιτισμική πρόοδον της κοινωνίας. Έχει σημασία η αναφορά μου σε κοινωνία κι όχι του ανθρώπου, διότι αυτοί οι παράγοντες αποβλέπουν στο σύνολο κι όχι στο “εγώ”.
Πολλοί θα αναρωτηθούν αν πρέπει να σπουδάσουν Λογική για να σκέπτονται. Είναι έμφυτη η ικανότητα σκέψης, όπως και να κλωτσάς τη μπάλλα. Αλλά όπως για να μπορέσεις να παίξεις με αξιώσεις ποδόσφαιρο, πέρα από το ταλέντο, απαιτείται η κατάλληλη διδασκαλία από προπονητή για να κλωτσάς σωστά και να προπονηθείς, έτσι και για να σκέφτεσαι ορθά. Όπως μπορεί ο κορυφαίος παίκτης στον κόσμο να στραβοκλωτσήσει και να χάσει το goal μαζί με το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, έτσι κι ο ‘λογικότερος’ άνθρωπος μπορεί να συλλογιστεί λανθασμένα. Η παραίνεσή μου είναι κυρίως για τους σημερινούς επιστήμονες, που (οι περισσότεροι) απλά βασίστηκαν στο έμφυτο ταλέντο να ‘κλωτσούν τη μπάλλα’ κι όχι στο «κόποις κτώνται» και το «αίεν αριστεύειν, με αποτέλεσμα αντί επιτυχία (goal) να σημαδεύουν στο ‘γάμο του Καραγκιόζη’ παίρνοντας στον λαιμό τους συχνά ακόμα και τις ζωές των υπολοίπων.
Στο παρόν άρθρον, αρχικά θα περιγραφεί η δόμηση της Επιστήμης γενικά, αφού κάθε Επιστήμη με τον ίδιον τρόπον δομείται. Θα παρουσιαστεί απλουστευμένα η λειτουργία κι εφαρμογή της και σταδιακά από τα σφάλματά της θα τεκμηριωθεί η πλήρης αποδόμηση της σημερινής μορφής της, με πρωτότυπον κι επιστημονικότατον τρόπον, που απ’ όσο γνωρίζω δεν έχει επιχειρηθεί ποτέ. Πιθανόν κάποιοι εκπλήσσονται αλλά δικαιούμαι να το αποπειραθώ εκ των ένδον, σαν επιστήμων που δεν αρκέστηκε στο παιδικό “βύζαγμα” της Επιστήμης αλλά πάλεψε να απογαλακτιστεί κι ‘ανδρωθεί’ επιστημονικά. Θα μου προκαλούσε δε άπειρη ευχαρίστηση να το αποδείξω ενώπιον οποιουδήποτε κοινού με οποιονδήποτε αντιλεγόμενον επιστήμονα, κατά προτίμηση κάποιον λοιμωξιολόγο από ΜΜΕ και κυβέρνηση προβεβλημένον.
Το άρθρο θα κλείσει με έναν φιλοσοφικόν επίλογον, όχι με δήθεν φιλοσοφικόν ύφος που καθιέρωσεν ο γαλλικός (ψευτο)διαφωτισμός αλλά καθαρά πατώντας στην Ελληνική φιλοσοφίαν, όπου οι μαθηματικοί ήταν φιλόσοφοι, οι δε φιλόσοφοι μαθηματικοί κι ουδείς αερολόγος, κενολόγος ή μπουρδολόγος, όπως πάμπολλοι σήμερα. Τότε που η Φιλοσοφία ανεδείχθη μητέρα των Επιστημών αναζητώντας όχι την μερικήν αλήθεια πεδίων γνώσης αλλά την όλην Αλήθεια του Κόσμου.
ΑΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ
aristefanidis@mail.com
Η συνέχεια στα αρχεία .pdf
ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΑΜΑΡΤΙΑ, ΛΑΘΟΣ ΜΑΣ ΜΕΓΑΛΟ (Α.Στεφανίδης) 0