Η ρητορική της αριστεράς σχετικά την Αμερικανική πολιτική συνοψίζονταν στο παρελθόν μ’ ένα και μόνο σύνθημα: “Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι”. Η πρώτη φορά αριστερά – κυβέρνηση – συγκυβέρνηση φαίνεται να έχει πεταμένο αυτό το σύνθημα στα σκουπίδια και στη λήθη του ένδοξου αντιστασιακού της παρελθόντος.
Είναι κοινό μυστικό πως στην πρόσφατη οικονομική κρίση εκείνοι που μας στήριξαν περισσότερο απ’ όλους ήταν οι ΗΠΑ. Ακόμα κι ο ρόλος τους δεν ήταν πάντα αποσαφηνισμένος, πάντα κάτι παίρναμε. Άλλωστε η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία οι ΗΠΑ έχουν επενδύσει πολλά και με πολλούς τρόπους από τότε που η Μεγάλη Βρετανία τους εμπιστεύτηκε την κηδεμονία μας.
Είναι επίσης γεγονός πως ο Αμερικανικός παράγοντας ευθύνεται ή συνευθύνεται για πολλά δεινά που μας βρήκαν κατά καιρούς. Αυτό συνέβαινε διότι είτε δεν είμαστε “καλά και υπάκουα παιδιά” είτε γιατί η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ απαιτούσε ισορροπίες που δεν μας περιείχαν ως κράτος.
Στο πλαίσιο αυτό είχε αναπτυχθεί ένας έντονος αντιαμερικανισμός ο οποίος έγινε κύριο πολιτικό επιχείρημα και του ΠΑΣΟΚ (αρχικά) αλλά και της αριστεράς κυρίως. Από το “έξω οι βάσεις του θανάτου” του Ανδρέα Παπανδρέου (που όντως έφυγαν) φτάσαμε στο “ευχαριστούμε την αμερικανική κυβέρνηση” του Σημίτη στην κρίση των Ιμίων. Κι αφού περάσαμε και το άνοιγμα του δεξιού Καραμανλή στη Ρωσία και την παγωμάρα των Αμερικανών με τις κινήσεις αυτές, τόσο ο Γ. Παπανδρέου όσο και ο Αν. Σαμαράς είδαν το φως το αληθινό να έρχεται από τις ΗΠΑ.
Μ’ αυτά και μ΄αυτά φτάσαμε στο σήμερα και στην αριστερή με δεξιά στροφή και τελικά αντιλαϊκή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Όσο τα στελέχη της κυβέρνησης προσπαθούν να μείνουν πιστά στο παρελθόν τους τόσο εκτίθενται. Το μόνο αριστερό πολιτικό αφήγημα που τους έχει απομείνει είναι η προστασία “ευαίσθητων” κοινωνικών ομάδων (ΛΟΑΤΚΙ, κλπ.).
Κατά τ’ άλλα, σε ένα ρεσιτάλ ρεαλισμού και κατανόησης της πραγματικότητας ο πρωθυπουργός, τσιτωμένος από τον ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά, επιδιώκει μια νέα άνθηση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Απόλυτα ορθή και σημαντική κίνηση. Αλλά τόσο ο όχι έντιμος πρότερος βίος όσο και η επιφυλακτικότητα των Αμερικάνων στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα και σε μερικά καλόπαιδα από το θίασό του, δεν δίνουν αισιόδοξα μηνύματα.
Έλλειψη χρημάτων στάση εμπορίου, λέει το ρητόν. Θέλουμε ν’ αγοράσουμε οπλικά συστήματα, ν’ αναβαθμίσουμε αεροπλάνα, να κάνουμε συνεργασίες που βασίζονται σε επενδύσεις στον αμυντικό τομέα, αλλά με τι λεφτά; Οι Αμερικανοί γνωρίζουν καλύτερα από εμάς την οικονομική μας κατάσταση, μέσω του ΔΝΤ για το οποίο όλοι κόπτονται να είναι μέσα στο ελληνικό πρόγραμμα. Δεν είναι αισιόδοξοι πως θα τα καταφέρουμε τελικά κι αυτό φαίνεται από τις κατά καιρούς δηλώσεις των υπευθύνων του ΔΝΤ.
Από την άλλη πλευρά η υποβόσκουσα και εν πολλοίς αναμενόμενη έκρηξη στις σχέσεις των ΗΠΑ με τη φίλη και σύμμαχο Τουρκία, μας προβάλλει ως το μοναδικό σταθερό σύμμαχο στην περιοχή. Το μοναδικό; Αυτά όμως αλλάζουν εύκολα, όταν μιλάμε για την Αμερικανική πολιτική. Κι αυτό μάλλον ο Αλέξης δεν το γνωρίζει καλά. Όπως άλλωστε κι άλλος κυβερνητικός εταίρος Πάνος Θαμμένος.
Η εξίσωση είναι δύσκολη, πολυπαραγοντκή και σίγουρα δε λύνεται από τα “τσεκουράτα” γραφόμενα εδώ. Μένει να δούμε τι θα προσφέρει και τι θα πάρει ο Αλέξης από το προγραμματισμένο ταξίδι του στις ΗΠΑ. Πιθανότατα κάνει το ταξίδι ζητώντας “σωτηρία¨για τον τόπο (αλλά και τον εαυτό του), καθότι τα μαντάτα δεν είναι και πολύ ευχάριστα στο μέτωπο της οικονομίας. Ας λέμε εδώ ότι θέλουμε, τζάμπα είναι τα λόγια, έχει αποδειχτεί αυτό. Φυσικά θα πάει χωρίς γραβάτα αλλά από τις συνέπειες του συνθήματος “φονιάδες των λαών Αμερικάνοι” δεν ξεμπερδεύεις εύκολα. Έχουν και καλή μνήμη οι Αμερικάνοι και έντονη απέχθεια στους διπρόσωπους άλλων κρατών.