Κυρίες καί Κύριοι,
Θεωρῶ ἰδιαίτερη τιμή μου νά μιλήσω γιά λίγο ἀπό τό βῆμα αὐτό γιά ἓνα
μεγάλο ἀρχαιολόγο, ὁμηριστή καί ἑλληνολάτρη, τόν Γουλιέλμο Ντέρπφελτ,
ὁ ὁποῖος μέ τό σπουδαῖο ἒργο του ὂχι μόνον ἀνέδειξε τήν Λευκάδα ὡς
ἀληθινή Ἰθάκη τοῦ Ὁμήρου, ἐπιμένοντας μετά πάθους στήν θεωρία του αὐτή
μέχρι τά τέλη τῆς ζωῆς του, ἀλλά ἀνέσκαψε μέ τήν δική του καινοφανῆ
μέθοδο νά ἀφαιρεῖται, νά καταγράφεται καί νά ἑρμηνεύται κάθε στρῶμα
ἀνασκαφῆς ξεχωριστά, ὁλόκληρη σχεδόν τήν ἀρχαιολογικοῦ ἐνδιαφέροντος
χώρα μας. Ἀνέσκαψε παντοῦ. Στήν Ὁλυμπία, στήν Ἀκρόπολι, στήν Τροία,
στήν Ἰθάκη, στήν Λευκάδα, στήν Πέργαμο, στήν Τίρυνθα, στήν Ζέα τοῦ
Πειραιῶς, παντοῦ.
Δέν ξέρω ἂν διεσώθη ἀπό τήν ἀρχαιολογική του σκαπάνη
τό…οἰκόπεδό μου πού βρίσκεται στήν Ἀλωπεκή, ὃπου γεννήθηκε ὁ Σωκράτης.
Θαύμασα ἀπό μικρός τό ἒργο τοῦ Ντέρπφεντ, ἰδίως στήν Λευκάδα, γιά τήν
ἐπιστημονική κατάρτιση τοῦ ἀνδρός, τήν ἐργατικότητά του, τό ἦθος του,
τήν πολυμάθειά του, ἀλλά καί τήν μεθοδικότητά του στήν τεκμηρίωση τῶν
ἀρχαιολογικῶν του εὑρημάτων, καθώς πάντοτε τόν ἀκολουθοῦσε πλειάς
εἰδικῶν ἐπιστημόνων, χαρτογράφων, γεωλόγων κ.ἂ. Πρό παντός ὃμως τόν
ἐξετίμησα γιά τήν ἀγάπη του γιά τόν Ὃμηρο, τόν ὁποῖο εἶχε πάντοτε
παραμάσχαλα, ἀξιοποιῶντας τό πλούσιο πληροφοριακό του ὑλικό στό
ἀρχαιολογικό του ἒργο. Οἱ παλαιότεροι πού τόν ἒζησαν, θυμοῦνται ὃτι
ἐνημέρωσε τόν Κάϊζερ Γουλιέλμο, πού ἦλθε μέ τήν θαλαμηγό του στήν
Λευκάδα, γιά τίς ἀνακαλύψεις του, κρατῶντας τήν Ὀδύσσεια ἀνά χείρας
καί ὑποδεικνύοντας μέ ἐνθουσιασμό τίς περικοπές ἐκεῖνες τοῦ ἒπους, πού
ταυτοποιοῦν τήν Λευκάδα μέ τήν ἀληθινή Ὁμηρική Ἰθάκη.
Προσωπικά ὁ Γουλιέλμος Ντέρπφελντ μέ ἐπηρέασε βαθύτατα στήν ἐνασχόλησή
μου μέ τήν ὁμηρική γραμματεία. Καί γιά νά τόν τιμήσω, στίς ἒμμετρες
μεταφράσεις μου τῆς ΙΛΙΑΔΟΣ καί τῆς ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ, πού μόλις κυκλοφόρησαν
καί θά παρουσιασθοῦν ἐπίσημα τήν Ιη Δεκεμβρίου σέ λίγες ἡμέρες δηλαδή,
ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος τῆς ΕΣΗΕΑ, στήν Ὀδύσσεια, ἀντί
προλόγου, δημοσιεύω ἀνέκδοτο κείμενο τοῦ Ντέρπφελντ, πού ἒγραψε στίς 2
Μαΐου τοῦ 1900 καί διέσωσαν ἰδιογράφως ὁ Λευκάδιος γιατρός Ἀναστ.
Μιτσιάλης καί ὁ ἐπίσης Λευκάδιος Ἀντεισαγγελέας Ἐφετῶν Χριστόφορος
Λάζαρης.
Στό ἂρθρο αὐτό, πού κοσμεῖται βέβαια μέ τήν φωτογραφία τοῦ Γερμανοῦ
ἀρχαιολόγου καί ἀρχιτέκτονος, ὁ Ντέρπφελντ ἀναπτύσσει μέ μεγάλη
συμπύκνωση τήν ἀκαταμάχητη ἐπιχειρηματολογία του γιά τήν ἀληθινή Ἰθάκη
τοῦ Ὁμήρου, στήν γῆ τῆς ὁποίας ἒχει ταφῆ.
Ἀπευθύνοντας τόν θερμό μου χαιρετισμό γιά τήν πρωτοβουλία νά
δημιουργηθῆ, ἐπί τέλους, χῶρος γιά τήν στέγαση, φύλαξη καί συντήρηση
τοῦ πολυτίμου ἀρχαιολογικοῦ καί ἂλλου ὑλικοῦ τοῦ Ντέρπφελντ, παρακαλῶ
τόν ἀρχαιολογικό κόσμο νά ἀφυπνήση τήν ἐν ὑπνώσει καί νά ἀναθερμάνη
τήν ἐν καταψύξει σπουδαία θεωρία του Ντέρπφελντ, ὑπό τό φῶς καί τῶν
νέων ἀρχαιολογικῶν ἀνακαλύψεων, καί δή τοῦ τεραστίων διαστάσεων
ἀρχαίου θεάτρου πού ἀνεκαλύφθη στήν Λευκάδα, χωρητικότητος 10.000
θέσεων στήν θέση Κοῦλμος.
πού καί αὐτό ἀπό βοηθό ἀρχαιολόγο κατ᾽ ἐντολή τοῦ Ντέρπφελντ ἀπεκαλύφθη.
Καί ἀκόμη θά ἢθελα νά συστήσω στόν ἀρχαιολογικό κόσμο, μέ ὃλο τόν
σεβασμό, ὃτι πρέπει νά δίνουν ἰδιάζουσα σημασία στά ἀρχαῖα κείμενα τοῦ
Ὁμήρου καί ὂχι στίς μεταφράσεις τῶν λογίων μας. Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος
ἒγινε Μέγας γιατί εἶχε πάντοτε κάτω ἀπό τό προσκέφαλό του τήν Ἰλιάδα.
Καί ὁ Σλῆμαν τήν Ἰλιάδα εἶχε πάντοτε μαζί του, καθώς παιδί τοῦ τήν
διάβαζε κάθε βράδυ ὁ πατέρας του, συνδυάζοντας τό πληροφοριακό ὑλικό
τοῦ Ὁμήρου μέ τά εὑρήματά του. Ὁ πατέρας τοῦ Σλήμαν τοῦ ἒλεγε ὃτι ὃλ᾽
αὐτά εἷναι παραμύθια, ἀλλά τοῦ διαβάζει τήν Ἰλιάδα ἐπειδή εἶναι ὡραία.
Καί ὁ μικρός Χάϊνριχ Σλῆμαν ἀπέδειξε ὃτι ὁ Τρωικός πόλεμος ἒγινε καί
ὃτι ἡΤροία ὑπῆρξε.
Τό ἲδιο ἒκανε καί ὁ Ντέρπφελντ.
Διότι κάποιος ἀρχαιολόγος, πού δέν θέλω νά ἀναφέρω τό ὂνομά του,
ἰσχυρίσθηκε προσφάτως, καί ἒσπευσε μάλιστα νά τό ἀναγγείλη, ὡς μή ἒδη,
στά μίντια, ὃτι ἀνεκάλυψε τό ἀνάκτορο τοῦ Ὀδυσσέα στό Θιάκι,
ἐπιβεβαιώνοντας τήν ἐπιτυχία του στό ὃτι βρῆκε μεγάλη δεξαμενή νεροῦ.
Δέν γνώριζε ἂραγε γιά τήν <τυκτήν καλλίρροον κρήνην> σπουδαῖο
ὑδρευτικό ἒργο γιά τήν ἐποχή, πλησίον τοῦ ἀνακτόρου, οὒτε γιά τούς
<ἀρδμούς ἐπηετανούς> τῆς Ἰθάκης; Τί χρεία εἶχε τῆς δεξαμενῆς ὁ Λαέρτης
καί ὁ Ὀδυσσέας; Τό εὓρημα τοῦ ἐν λόγω ἀρχαιολόγου ἒγινε μπούμεραγκ,
διότι ἀπέδειξε ἀκριβῶς τήν ἀστοχία τῆς σκαπάνης του. Ἀλλά καί τήν
ἂγνοια τῶν ἀρχαίων κειμένων τοῦ Ὁμήρου. Καί φυσικά ἡ θεωρία του
ἀπερρίφθη μετά πολλῶν ἐπαίνων ἀπό τό Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ.
Σᾶς εὐχαριστῶ