Τέσσερα προβλήματα, που μοιάζουν άλυτα, έχει να αντιμετωπίσει μέχρι τον Σεπτέμβριο ο πρωθυπουργός: απολύσεις στο Δημόσιο, υστέρηση στα έσοδα, εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και μια κοινωνία σε αναβρασμό που δεν αντέχει νέα μέτρα
Του Μπάμπη Αγρολάμπου
Σε μια ζαριά και ό,τι κάτσει αποφάσισε να παίξει ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς την επόμενη παρτίδα με την τρόικα τον Σεπτέμβριο. Παρά το γεγονός ότι στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου άνοιξε τον ορίζοντα του κυβερνητικού έργου μέχρι τον Ιούνιο του 2014, το κλείσιμο της ελληνικής προεδρίας της Ε.Ε. που συμπίπτει με τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές, ο σχεδιασμός του πρωθυπουργικού επιτελείου είναι εστιασμένος στο επόμενο δίμηνο.
Στο εσωτερικό, η κυβέρνηση έχει τέσσερα τεράστια προβλήματα:
Το πρώτο και πιεστικότερο είναι η κινητικότητα στο Δημόσιο, που, όπως επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, άρχισε με οριζόντιες συνοπτικές διαδικασίες και θα συνεχιστεί έτσι με την αιτιολογία ότι τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά. Αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο ο Κυρ. Μητσοτάκης θα προχωρήσει στην κατάργηση των 12.500 θέσεων του πρώτου κύματος.
Στους δρόμους
Οι αντιδράσεις εκτιμάται ότι θα κορυφωθούν, ωστόσο το πρόβλημα υπερβαίνει τη σύγκρουση της κυβέρνησης με τους υπαλλήλους που θα βρεθούν στον δρόμο. Το μέγα ζήτημα είναι αν θα αντέξει η κρατική μηχανή, και ειδικά οι τομείς εξυπηρέτησης του πολίτη, αυτή την αναστάτωση που είναι ήδη ορατή: πώς θα λειτουργήσουν οι δομές των δήμων, της παιδείας και της υγείας μετά τις δραματικές αλλαγές που επιφέρει η διαθεσιμότητα, ενώ ήδη η λειτουργία τους είναι οριακή λόγω των προηγούμενων περικοπών.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι η εικόνα της πραγματικής οικονομίας που, σε πείσμα των αισιόδοξων εκτιμήσεων του υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, εμφανίζει συμπτώματα επιδείνωσης και ο κίνδυνος να τιναχθούν στον αέρα όλες οι προβλέψεις είναι ορατός. Με την απόκλιση των εσόδων από ΦΠΑ να ανέρχεται σε 1 δισ. ευρώ και κάθε μήνα στις ληξιπρόθεσμες οφειλές να προστίθεται άλλο ένα 1 δισ. ευρώ, ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος δεν μπορεί να επιτευχθεί όχι λογιστικά, αλλά ούτε και με αλχημείες. Ο ίδιος ο υπουργός έχει εναποθέσει τις ελπίδες του στο τουριστικό ρεύμα που φαίνεται ότι είναι μεγαλύτερο φέτος, αλλά και αυτό είναι αμφίβολο εάν θα αποδώσει τα προσδοκώμενα.
Το τρίτο πρόβλημα είναι απόρροια των προηγούμενων και αφορά τις αντοχές της κυβέρνησης και της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Η εικόνα του κυβερνητικού σχήματος τις τελευταίες ημέρες, με τον υπουργό Οικονομικών να βρίσκεται στο στόχαστρο των άλλων υπουργών και βουλευτών της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, προδιαγράφει εκρηκτική συνέχεια εάν οι προβλέψεις του κ. Στουρνάρα πέσουν και πάλι έξω και η κυβέρνηση αναγκαστεί να πάρει πρόσθετα μέτρα μετά την επόμενη επίσκεψη της τρόικας στα τέλη Σεπτεμβρίου. Στον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου είναι να διαπραγματευτεί την τιτλοποίηση ενός μέρους των βεβαιωμένων οφειλών που προσδοκά να πάρει το Δημόσιο (60 δισ. ευρώ) με ανάθεση στις τράπεζες, ωστόσο αυτό θα φανεί μετά τα stress tests των τραπεζών.
Και το τέταρτο και σοβαρότερο είναι η διάθεση της κοινωνίας μετά την αυγουστιάτικη ανάπαυλα. Οι τελευταίες μετρήσεις κοινής γνώμης που είχε στη διάθεσή της η κυβέρνηση, από τον Ιούνιο, την εμφάνιζαν να έχει σχετική ανοχή, υπό την αίρεση όμως ότι δεν θα προχωρήσει σε άλλα οριζόντια μέτρα, με φόρους και μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις. Δεδομένου ότι οι επόμενοι μήνες είναι η περίοδος εξόφλησης των προηγούμενων οφειλών και προγραμματισμού για τον δύσκολο χειμώνα, κανείς στην κυβέρνηση δεν θέλει να προβλέψει τι θα συμβεί εάν η τρόικα ζητήσει και άλλα μέτρα.
Στο εξωτερικό
Αλλα τόσα όμως είναι και τα προβλήματα που συναρτώνται με το εξωτερικό περιβάλλον και ο πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο να φέρει ντόρτια. Μέχρι τις γερμανικές εκλογές ο διεθνής θόρυβος που έχει ξεσπάσει μετά τις πρόσφατες εκθέσεις του ΔΝΤ και της Ε.Ε. εκτιμάται ότι θα συνεχίζεται με αρνητικές συνέπειες για τη χώρα και το προφίλ του κ. Σαμαρά.
Η επίσκεψη του κ. Σαμαρά στις ΗΠΑ και η συνάντηση με τον πρόεδρο Ομπάμα στις 8 Αυγούστου έχει ευρεία ατζέντα, αλλά σε ό,τι αφορά την οικονομία, όπως σημείωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός, «δεν μπορούμε να περιμένουμε χρηματοδότηση από τη Fed». H συζήτηση για τις ΑΟΖ και τους ενεργειακούς αγωγούς μπορεί να δώσει ανάσα στην κυβέρνηση, εφόσον δεν εκδηλωθούν αμερικανικές πιέσεις για το Κυπριακό.
Σύννεφα πριν από τη φθινοπωρινή καταιγίδα στο ΠΑΣΟΚ
Του Δημήτρη Κουκλουμπέρη
Τις απανωτές εκρήξεις των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ προκαλούν η διαπίστωση του αδιεξόδου στο οποίο βρίσκεται η κυβέρνηση και η μετατροπή της υποψίας σε βεβαιότητα ότι πολύ σύντομα θα χρειαστούν και νέες θυσίες.
Το γεγονός αυτό δημιουργεί νέους πονοκεφάλους στην ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη που ανησυχεί σοβαρά για τη βιωσιμότητα του δικομματικού εγχειρήματος, διατηρώντας αμετάβλητη τη θέση της για την υπέρτατη σημασία της πολιτικής σταθερότητας στη χώρα.
Την εβδομάδα που πέρασε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του μικρότερου κυβερνητικού εταίρου έζησε στιγμές από το τραυματικό για το ΠΑΣΟΚ παρελθόν, θυμίζοντας ώς έναν βαθμό το σκηνικό νευρικής κρίσης των κρίσιμων ψηφοφοριών για τα πρώτα Μνημόνια.
Η Θεοδώρα Τζάκρη δήλωσε «παρούσα» στην τροπολογία για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, ο Πάρις Κουκουλόπουλος εξαπέλυσε φωτογραφική επίθεση σε Στουρνάρα και Μπαλτάκο, ο Κώστας Σκανδαλίδης πρότεινε την αντικατάσταση του Αντώνη Σαμαρά. Στους δυσφορούντες συγκαταλέγονται και οι Μιχάλης Κασσής, Τάκης Ρήγας και Γιώργος Ντόλιος.
Το συμπέρασμα από τις προειδοποιητικές βολές των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ που πυκνώνουν, είναι ότι χωρίς αλλαγές και αν η τρόικα επιμείνει στις ασφυκτικές πιέσεις της, τότε το πρόγραμμα δεν πρόκειται να υλοποιηθεί και το κυριότερο, δεν θα αργήσουν να στηθούν κάλπες, σε συνδυασμό με τις κοινωνικές αντιδράσεις που αναμένονται το φθινόπωρο.
Κανείς πάντως στη Χαριλάου Τρικούπη, από τον Ευάγγελο Βενιζέλο ώς τα μεσαία στελέχη, δεν επιθυμεί εκλογές, γι’ αυτό ακριβώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι οι ηρωισμοί των βουλευτών έχουν επικοινωνιακό χαρακτήρα και αντίστοιχα κίνητρα.
Να εμφανίζονται δηλαδή ότι δεν δέχονται «αβρόχοις ποσί» όλες τις επιλογές του Μαξίμου και ότι με τη στάση τους αποσοβούν τα πολύ χειρότερα, ακόμη κι αν η μέχρι στιγμής εμπειρία αποδεικνύει ότι μονίμως τα χειρότερα έπονται, λόγω του εγκλωβισμού στον φαύλο κύκλο του Μνημονίου.
Από την πλευρά του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος προσπαθεί για την ώρα να παρουσιαστεί ότι έχει τον έλεγχο της κατάστασης στο εσωτερικό της παράταξής του, ρίχνοντας το βάρος στα αυξημένα κυβερνητικά του καθήκοντα, τα οποία εκτελεί σε πυρετώδεις ρυθμούς. Ενδεικτικό είναι ότι ανακοίνωσε ήδη την πραγματοποίηση σύσκεψης των υπουργών του ΠΑΣΟΚ για την άλλη Πέμπτη, εν τη απουσία του Αντώνη Σαμαρά στις ΗΠΑ. Κι αν οι πρώτες ημέρες του Αυγούστου ικανοποιήσουν τις υψηλές φιλοδοξίες του αντιπροέδρου να είναι εκείνος ο προσωρινός ένοικος στο Μαξίμου, είναι βέβαιο ότι αυτό θα αποτελέσει απλά ένα όνειρο θερινής νυκτός, αφού αμέσως μετά θα αρχίσουν και πάλι τα όργανα τόσο εντός του ΠΑΣΟΚ όσο και εντός της συγκυβέρνησης.