ΠΑΤΗΣΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΜΕΝΟΥ
….αποκατάστασης της Ελλάδος και των Ελλήνων από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας
Αναστασίου Μ. Μπουλγούρη
Εβδομήντα και πλέον χρόνια καμμία ελληνική κυβέρνηση και έλληνας πολιτικός δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν αντάξια στο εθνικό χρέος. Την διεκδίκηση και εφαρμογή του δικαίου και της ηθικής αποκατάστασης των θυμάτων της ναζιστικής λαίλαπας. Είναι ανάγκη και απαιτείται να συσταθεί ένας εθνικός φορέας που θα προωθήσει τη λύση .
Βέμντινγκ – Γερμανία 2021
Πρόταση περί συστάσεως Επιτροπής για την διεκδίκηση των πολεμικών αποζημιώσεων, του γερμανικού δανείου του 1942 και της ηθικής – υλικής αποκατάστασης της Ελλάδος και των Ελλήνων από την Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
Η Διεκδίκηση του γερμανικού δανείου του 1942 και των πολεμικών αποζημιώσεων αποτελεί φλέγον ζήτημα που υποβόσκει και τραυματίζει τις γερμανο- ελληνικές σχέσεις αφενός, αλλά και διχάζει τις σχέσεις μεταξύ των ελλήνων υπηκόων και των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων αφετέρου. Είναι ένα θέμα το οποίο, αν και όλες σχεδον οι ελληνικές κυβερνήσεις ασχολήθηκαν με αυτό, όλως περιέργως δεν έχει δοθεί ένα επίσημο τέλος κοινής αποδοχής μεταξύ των δύο κρατών. Είναι ένα θέμα ηθικής, υλικής αποκατάστασης του ελληνικού λαού που αντιστάθηκε στον ιταλικό φασισμό, τον γερμανικό ναζισμό και στον βουλγαρικό σοβινισμό και στην τρπλή κατοχή που επέβαλαν στην Ελλάδα. Μια κατοχή της οποίας οι συνέπειες διαφαίνονται μέχρι και σήμερα.
Η πάγια θέση της Γερμανίας στις ελληνικές επίσημες ή ανεπίσημες αιτιάσεις, με πιο πρόσφατη αυτή του 2019 πριν την αποχώρηση της κυβέρνησης Τσίπρα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης Στέφεν Ζάιμπερτ, ήταν, ότι: «το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων, των επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου νομικά και πολιτικά έχει επιλυθεί οριστικά». Η Γερμανία, όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, «έχει πλήρη αίσθηση της ιστορικής της ευθύνης και γνωρίζει τα μεγάλα δεινά και την οδύνη που προκάλεσε στην Ελλάδα, την εποχή του εθνικοσοσιαλισμού. Τα διδάγματα που προκύπτουν είναι να κάνουμε τα πάντα ώστε η Γερμανία και η Ελλάδα, ως φίλοι και εταίροι, να έχουν καλές σχέσεις προς όφελος και των δύο χωρών. Για το συνολικό θέμα των γερμανικών υποχρεώσεων προς την Ελλάδα από τη ναζιστική περίοδο η θέση μας δεν έχει αλλάξει, το θέμα έχει διευθετηθεί».[1] Φυσικά κανείς μας δεν γνωρίζει το πότε επιλύθηκε το συγκεκριμένο ζήτημα, ποιοί πολιτικοί έβαλαν τις υπογραφές τους στο όνομα του ελληνικού λαού σε κάποια συμφωνία, το πως και με ποιόν τρόπο διευθετήθηκε και αν πράγματι διευθετήθηκε. Για να διευθετηθεί όμως, το συγκεριμένο θέμα θα έπρεπε κυρίως και πρωτίστως οι «φίλοι και εταίροι», δηλαδή Ελλάδα και Γερμανία να είχαν υπογράψει από κοινού μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα (19.10.1944) και εν τέλει να έχουν υπογράψει Ελλάδα και Γερμανία μια συμφωνία ειρήνης, η οποία αποτελει το βασικό κριτήριο κατάπαυσης μια εμπόλεμης κατάστασης μεταξύ δύο κρατών. Είναι ερωτήματα που διακατέχουν τον κάθε έλληνα, ενώ έναν Γερμανό, ούτε καν που τον ενδιαφέρει, γιατί η κυβέρνησή του κατάφερε να του τα ξεχάσει.
Στο ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, ένα άλλο πραγματικό ερώτημα που προκύπτει, είναι κατά πόσο η Γερμανία ως κράτος διαθέτει το νομικό θεσμικό πλαίσιο εκείνο με το οποίο θα μπορούσε να δεχτεί και να εκπληρώσει απαιτήσεις κρατών σχετικά με επανορθώσεις από τον Β’Π.Π, όταν η ίδια ως κράτος δεν τις εγγυάται. Κάθε φορά που θα υποβάλλεται ερώτημα στην Γερμανία, αυτή με τη σειρά της θα δηλώνει ότι τέτοια ερωτήματα έχουν απαντηθεί και είναι άκαιρα, διότι ουδείς των Γερμανών είναι αρμόδιος να απαντήσει σε τέτοια ερωτήματα Ακόμη και ο Καγκελάριος ως θεσμός, είναι αναρμόδιος, διότι ελλείπει το νομικό καθεστώς. Στις αρχές του 1980 ψηφίστηκε νόμος στην Γερμανία για την κρατική εγγύηση που μπήκε σε ισχύ στις 1.01.1982 αλλά ακυρώθηκε στις 19.10.1982 από το “Συνταγματικό” δικαστήριο της Καρλσρούης ως ασύμβατο. Βεβαίως, επ΄αυτού άξιο αναφοράς είναι, ότι με το Νόμο. 2 της Στρατιωτικής κυβέρνησης της Γερμανίας οι Κατοχικές Δυνάμεις „SHAEF“ στην Γερμανία δεν επέτρεψαν την Γερμανία να έχει νόμο περί κρατικής εγγύησης. Με το άρθρο 6 ορίζεται ο περιορισμός της αρμοδιότητας των γερμανικών δικαστηρίων σχετικά με χρηματικές απαιτήσεις κατά της γερμανικής κυβέρνησης ή από κάποιου γερμανικού σωματείου του Δημοσίου Δικαίου.
Σε μια τέτοια περίπτωση της μη αναγνώρισης των ελληνικών αιτιάσεων περί επανορθώσεων δεν απαιτείται να μην καταβάλονται και οι δόσεις των δανείων προς τους δανειστές μας και δη στην Γερμανία; Δεν θα πρέπει οι απαιτήσεις της Ελλάδος να εγγραφούν ως απαιτητά ποσά στον ελληνικό προϋπολογισμό και όχι με την έννοια του συμψηφισμού;
Αν πραγματικά η Ελλάδα και οι Έλληνες θέλουν, και πρέπει να θέλουν, είναι ανάγκη:
2.Να καταγγελθεί το Πρωτόκόλλο του Λονδίνου του 1953 (άρθρο 17) στο ζήτημα της αναβλητικότητας των επανορθώσεων που ψήφισε η Ελλάδα
Υπόψη για να πραγματοποιηθεί η ένωση των δύο Γερμανιών διαγράφηκε το άρθρο 23 του Grund Gesetz (GG) της ΟΔΓ, οπότε επήλθε στην ουσία η διάλυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας – BRD, η οποία ως γνωστόν συστάθηκε στις 23.05 1949 σε πλήρη συμφωνία του Πρωτοκόλλου SHAEF[2] του 1945 το οποίο φυσικά ισχύει μέχρι και σήμερα, αλλά ποιός το γνωρίζει; Συζητάμε δηλαδή με ένα κράτος[3] με το οποίο έχουμε υπογράψει αμέτρητες συμφωνίες, αλλά δεν έχουμε υπογράψει την βασικότατη συμφωνία ειρήνης από το 1945.[4] Συζητάμε δηλαδή με ένα κράτος το οποίο νομικώς στο διεθνές δίκαιο δεν υφίσταται, είναι ένα «ικόγκνιτο» ή «Staatssimulation» κράτος.[5]. Πρόκειται στην ουσία για ένα κράτος – εταιρεία περιορισμένης ευθύνης Ε.Π.Ε. καταχωρημένη στα Δικαστήρια της Φρανκφούρτης με αριθμό: HRB 51411 με τίτλο “Bundesrepublik Deutschland – Finanzagentur GmbH“ που απολαμβάνει κατά χάρη τα επικυριαρχικά δικαιώματα μιας χώρας[6] και είναι μέχρι σήμερα εγγεγραμμένο στον ΟΗΕ ως “εχθρικό” μέλος.[7]
Η συμπεριφορά της Γερμανίας είναι εναρμονισμένη με το γεγονός να γνωρίζει πολύ καλά από την εποχή της κατοχής (1941) και του Αντενάουερ, με ποιους Έλληνες πολιτικούς έχει να κάνει. Είναι συνηθισμένοι οι Γερμανοί να συνδιαλέγονται με πολιτικούς εντολοδόχους, μικρού βεληνεκούς εφαρμόζοντας την πολιτική του “Καγκελάριου και Γκάουλαϊτερ” – του “φεουδάρχη και κολίγου”. Υπάρχει όμως, δανειστής στην παγκόσμια αγορά που να επιθυμεί την εξάλειψη του δανειολήπτη του; Τι επιζητεί λοιπόν, η Γερμανία από την Ελλάδα; Μόνο η εκταμίευση των εβραϊκών περιουσιών; ¨Ή και κάτι άλλο, πιο μεγάλο; Κατά την ταπεινή μου γνώμη, η Γερμανία αυτό που επιζητεί είναι να περιέλθει ο χώρα μας σε πλήρη, πέρα της οικονομικής εξάρτησης που έχει, και σε πολιτική εξάρτηση που πλέον την έχει πετύχει. Το τελευταίο που διαφαίνεται, η Γερμανία επιδιώκει την εκμετάλευση των ζωτικών πλουτοπαραγωγικών υλών (πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.α) με αρωγό πάντα την Τουρκία σε μια πολιτική κοινής συνεκμετάλλευσης και φυσικά το διαμελισμό της Ελλάδος και την κατανομή της σε ειδικές φορολογικές ζώνες ανάπτυξης.
Σε αυτή την κατάσταση που περιήλθε το κράτος μας και η πατρίδα μας από τις λάθος επιλογές συγκεκριμένων πολιτικών, την αφαίμαξη των πολιτών από ολίγους αλλά ισχυρούς και την αδιαφορία των περισσοτέρων μας, ένα χρέος 312,7 συν αλλά 30-40 δις που απαιτούνται προσεχώς, που για να αποπληρωθεί απαιτείται το ελάχιστο μια 30ετία με ανάπτυξη πάνω του 5% για να αποταμιεύονται 5 δις, πράγμα αδύνατο από μια οικονομία που συντηρείται από τις σάρκες, της. Τι πρέπει να γίνει;
Όλοι μας γνωρίζουμε, ότι καμία οικονομία δεν στήθηκε με δανεικά στα δανεικά Η συνταγή είναι μια και μοναδική, γνωστή από το παρελθόν. Ρήξη και ανατροπή. Ρήξη με τον παλαιό μας κακό εαυτό, με τις κακές μας συνήθειες, την ανεδαφική μας υπερηφάνεια, έτσι ώστε να ανατρέψουμε το σάπιο πολιτικό σύστημα των εντολοδόχων, την κακή άναρχη δομή του κράτους μας, την ζοφερή οικονομική κατάσταση και να αναπτύξουμε μόνοι μας την πραγματική οικονομία, τον ελληνικό πολιτισμό, διότι η Ελλάδα δεν είναι “ψωροκώσταινα”. Μόνο έτσι δίνουμε ελπίδα στους εαυτούς μας και στα παιδιά μας. Διότι, μόνο έτσι μπορούμε να ανταποκριθούμε σε αυτό το όνομα που φέρουμε ως -Έλληνες-.ανά τους αιώνες. Αυτό αναμένουν και οι λαοί από τους Έλληνες, ακόμη και οι Γερμανοί, την αντίσταση και την ανάσταση και όχι την οσφυοκαμψία μας.
Σύμφωνα με την παραπάνω εισαγωγή και ανάπτυξη του ειδικού προβλήματος που ακούει στο όνομα «γερμανικές αποζημιώσεις» και επειδή εβδομήντα χρόνια και πλέον καμμία ελληνική κυβέρνηση και έλληνας πολιτικός δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν αντάξια στην διεκδίκηση και αποκατάσταση του δικαίου, είναι ανάγκη και απαιτείται, να συσταθεί ένας φορέας που θα προωθήσει την λύση. Η πρότασή μου συνίσταται στην σύσταση « Εθνικής Επιτροπής Διεκδίκησης των Γερμανικών Αποζημιώσεων».
Στην Επιτροπή θα πρέπει, κατά την γνώμη μου, να συμμετάσχουν ευγνωσμένοι Έλληνες και άλλων εθνοτήτων, αλλά και Γερμανοί επιστήμονες, νομικοί, ιστορικοί, διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου οι οποίοι a priori et ex Officium να αναλάβουν την υποστήριξη του εθνικού ελληνικού συμφέροντος έναντι της Γερμανίας, πράγμα το οποίο σημαίνει, ότι θα έχουν την δυνατότητα να συντάξουν και να προσφύγουν ακόμη μέχρι και στα Ευρωπαϊκά, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαστήρια. Φυσικά το κόστος όλης αυτής της κίνησης το αναλαμβάνει η ίδια η Επιτροπή η οποία μπορεί να μετατραπεί και σε «φορέα», ούτως ώστε να έχει την δυνατότητα να ανταποκριθεί στα φορο – νομοτεχνικά ζητήματα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η ΙΟΥΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΟΥ στην μεταπτυχιακή της εργασία: «Οι γερμανικές αποζημιώσεις υπό το διεθνές δίκαιο» του 2016: Έχουμε κάθε δικαίωμα να ζητήσουμε ως έθνος, ως κράτος και ως απλός πολίτης την δικαίωσή μας.
«Ειδικότερα, καθιερώθηκε αρχικά η ποινική ευθύνη του ατόμου κατά το Διεθνές Δίκαιο και ακολούθησε η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στα πλαίσια του ΟΗΕ (1948). Περαιτέρω με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Θεμελιωδών Ελευθεριών, η οποία θέσπισε δυο όργανα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τη δικαιοδοσία να εκδικάζουν σε υπερεθνικό επίπεδο καταγγελίες κατά κρατών ακόμη και από ιδιώτες, το άτομο εξοπλίστηκε για πρώτη φορά με ένδικο βοήθημα κατά των κρατών ενώπιον Διεθνούς Δικαστηρίου για παραβιάσεις τους των δικαιωμάτων του. Έτσι έγινε καθολικά δεκτό σύμφωνα με το άρθρο 3 της Σύμβασης του 1907 ότι το άτομο είναι φορέας αυτοτελούς δικαιώματος αποζημίωσης».
Σύμφωνα δε με υπολογισμούς του έγκριτου Α. Αγγελόπουλου[10] οι πληρωμές προς τις αρχές κατοχής ανήλθαν σε 210.000.000 δολάρια άμεσες συν 318.000.000 έμμεσες , ωστόσο πολύ αργότερα ο ίδιος ο συγγραφέας έδωσε διαφορετικούς αριθμούς και ανέφερε ότι το κατοχικό δάνειο στους Γερμανούς ανήλθε σε τα 3,5 δις. Την ίδια γνώμη διατύπωσε και ο Μανώλης Γλέζος[11] Υπάρχουν βεβαίως και τα στοιχεία του Δερτιλής,Π.Β[12] ο οποίος εκτίμησε τον μέσο όρο της ισοτιμίας δολαρίου-χρυσής λίρας στη διάρκεια της κατοχής. Ενδεικτικά αναφέρεται σε μια εξ αυτών, η οποία υπολόγισε, ότι η Γερμανία απομύζησε το συνολικό ποσό των 8807308 χρυσών λιρών Αγγλίας από τα ελληνικά ταμεία, δηλαδή 176.146.160 δολάρια.
Τέλος, επισημαίνω ενδεικτικά κάποιες εργασίες μερικών ειδικών μελετητών επί του ζητήματος:
Του Γεωργίου Μίντση, Εγκλήματα πολέμου και αποζημιώσεις, Εκδόσεις Σάκκουλα 1998, ο οποίος είναι εφέτης, συμπατριώτης μου από την Έδεσσα και τον γνωρίζω προσωπικά.
Του Στέλιου Περράκη, Το ζήτημα των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων στην Ελλάδα.Διεθνείς και Εθνικές Διαστάσεις Επιμέλεια Εκδόσεις Σιδέρη, 2012,
του Αγγελόπουλου Α, το Οικονομικό Πρόβλημα της Ελλάδος,Αθήνα:Παπαζήσης,1945, του ιδίου: Απαράδεκτος η αξίωσις της Διεθνούς Τραπέζης για την ρύθμισιν των χρεών μας,Νέα Οικονομία, Αθήνα, Σεπτ 1954 (τ.9)
[1] Μπάμπης Αγρόλαμπος, efsyn: «Το θέμα έχει διευθετεί» 18.4.19
[2] Με το SHAEF – Νομοθέτημα 52 Τμήμα VII (e), (SHAEF ακρωνύμιο που σημαίνει Supreme Headquarters Allied Expeditionary Forces = Ανώτατη Διοίκηση Συμμαχικών Εκστρατευτικών Δυνάμεων που συστάθηκε ως συντονιστής και εκτελεστής των επιχειρησιακών αποφάσεων κατά την διάρκεια του Β΄ Π.Π. και είναι σε ισχύ στη Γερμανία μέχρι σήμερα. Το κατοχικό νομικό μόρφωμα με την επωνυμία “BRD“ στην ουσία είναι ένας Διοικητικός τομέας (Verwaltungsbezirk) ρυθμιζόμενο στην βάση εξ ενός θεσμοθετημένου νομικού πλαισίου (Grundgesetz) κατά την ισχύ του Διεθνούς δικαίου ως “ένα προσωρινό προς διατήρηση της ήρεμης τάξης σε μια περιοχή στρατιωτικής κατοχής.( Haager Landeskriegsordnung /1907Art. 43. Την συγκεκριμένη απόφαση την είχε αποδεχτεί και το Β΄ Ράιχ με νόμο RGBI 1910 σελ. 107). Το συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο αντικατοπτρίζεται στο Grund Gesetz με το άρθρο 125, 120 (01.10.1969)
[3] Πράγματι τίθεται το ερώτημα ποιο κράτος κατέλυσαν οι σύμμαχοι το 1945. Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου η (12.09.1944) η Γερμανία θεωρήθηκε χώρα κατοχής με σύνορα της 31.12.1937 δηλαδή του 1919 που είχαν αναγνωριστεί από το Διεθνές Δίκαιο. Η απόφαση αυτή πέρασε και στο Ομοσπονδιακό Δίκαιο (BGBI 1955 II, Bver.GEV73 -31.07.73
[4] Συνθήκη ειρήνης με την Γερμανία δεν έχει πραγματοποιηθεί, αν και προβλέπεται από το Ν. 2023 (10.03.1952) “η μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας εμπόλεμος κατάστασης τερματίζεται από τις 03.06.1953 υπό την επιφύλαξιν δια της συναφθησάμης συνθήκης ειρήνης ρυθμίσεως την εκ του πολέμου προκυψάντων ζητημάτων και υφισταμένων διαφορών. Kontra news της Κυριακής 12.10.2014 σελ.9. Σε περίπτωση διαφωνίας η Ελλάδα θα πρέπει να προσφύγει σε Διεθνές διαιτητικό Δικαστήριο (Χάγης) όπως προβλέπει και η συμφωνία του Λονδίνου 1953 (Άρθρο 29).
[5] Η διαγραφή του άρθρου 23 του Grund Gesetz στις 17.07.1990 κατόπιν απόφασης της Συνδιάσκεψης των Παρισίων διέλυσε το “κατοχικό θεσμικό μόρφωμα της Ομοσπονδιακής Γερμανίας-” Bundes Republik Deutschland“ όπως διαφαίνεται στο BGBI 1990 τμήμα ΙΙ, σελ. 885, 890 της 23.09.1990 στο Magazin 2000 plus Nr. 342, σελ. 13 Staatssimulation BRD – και ιστοσελίδα “Wahrheit für Deutschland“/wichtige – punkte-zur-Situation- in – der- Staatssimulation-brd/
[6] Δεν γνωρίζω κατά πόσο αυτά τα στοιχεία είναι γνωστά στο νομικό κόσμο της Ελλάδας. Θα ήταν καλό όμως, να συσταθεί μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων από νομικούς και ιστορικούς, όπου θα πρόσφερα και τις δικές μου επιστημονικές υπηρεσίες.
[7] Η Ελλάδα έχει κάθε δικαίωμα ως ιδρυτικό μέλος κατά το άρθρο 107 της ιδρυτικής διακήρυξης να καταγγείλει την κατάσταση της μη υπογραφής της συνθήκης ειρήνης . Ποιον ωφελεί αυτή η κατάσταση της μη υπογραφής Συνθήκη ειρήνης εδώ και 70 χρόνια με την Γερμανία; Επίσης, Δημήτρης Καζάκης, Οι γερμανικές οφειλές πάνε για ξεπούλημα, 15.03.2015, “Πρόκειται για μια εκκρεμότητα της Γερμανίας με τα Ηνωμένα Έθνη, όπως αυτά συγκροτήθηκαν μετά τη λήξη του 2ου παγκοσμίου πολέμου. Η επίσημη Γερμανία αρνείται να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με την Ελλάδα, ως είχε υποχρέωση από τη Συνδιάσκεψη του Σαν Φρανσίσκο το 1945”
[8] Είναι γνωστό το νομικό φιάσκο της καταδίκης του Ανδρέα Γεωργίου του προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ που καταδικάστηκε εν τέλει σε δύο έτη, ύστερα από καταγγελίες των Γεωργαντά – Οικονόμου μέλη του Δ.Σ της ΕΛΣΤΑΤ και της υποστήριξης που έτυχε ο Γεωργίου από την Ε.Ε .
[9] Ναι, „Pactus sund servenda“ – (Οι συμφωνίες είναι τηρητέες). Μας το έχουν πει πολλές φορές οι Γερμανοί (Μερκελ – Σόϊμπλε) το τελευταίο διάστημα – Αλλά πως είναι δυνατόν, όταν οι ίδιοι δεν τηρούν τις συμφωνίες π.χ. του αναγκαστικού δανείου; Ή πως να τηρήσεις την δανειακή σύμβαση, όταν το χρέος είναι απεχθές. Ή τέλος πάντων ποιες συμφωνίες πρέπει να αποδεχτούμε ως λαός, όταν ο λαός δεν γνωρίζει και δεν έχει ρωτηθεί; Την είσοδό μας στην Ε.Ο.Κ ή στην Ο.Ν.Ε, ή στο ΝΑΤΟ; Για τι είδους δημοκρατικού πολιτεύματος ομιλούμε;
[10] Α. Αγγελόπουλος, ,Αθήνα:Παπαζήσης,1945, σελ. 50
[11] Το ζήτημα των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων στην Ελλάδα.Διεθνείς και Εθνικές Διαστάσεις Επιμέλεια Στέλιος Περράκης,Εκδόσεις Σιδέρη,2012, σελ 118.
[12] Π.Β. Δερτιλής, Το Δημόσιον Χρέος της Ελλάδος, Αθήνα: Σάκκουλας 1965 .(1013-1014)
