– Ένας εισαγγελέας έχει πολλές πιθανότητες να βρει τουλάχιστον μια νομική παραβίαση κάποιας πράξης από την πλευρά σχεδόν οποιουδήποτε
Πιθανότατα δεν ήσασταν οι μόνοι στους οποίους η είδηση για την απαγγελία ποινικών κατηγοριών εναντίον του Donald Trump φάνηκε κάπως περίεργη: Πώς είναι δυνατόν μία τόσο σημαντική είδηση -το πρώτο ποινικό κατηγορητήριο ενός Αμερικανού προέδρου- να αφορά κάτι τόσο -φαινομενικά τουλάχιστον- ασήμαντο;
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ δεν κατηγορείται για τις προσπάθειές του να ανατρέψει τα αποτελέσματα των εκλογών του 2020 ή για μια κατάφωρη οικονομική απάτη προκειμένου να αυξήσει την περιουσία του ή ακόμη και για φερόμενη παρεμπόδιση της έρευνας του ειδικού εισαγγελέα Robert Mueller σχετικά με τη Ρωσία, που πολλοί κάποτε πίστευαν ότι ήταν η καλύτερη εισαγγελική αρχή προκειμένου να παγιδεύσει τον πρώην ένοικο του Λευκού Οίκου.
Αντίθετα, ο εισαγγελέας του Μανχάταν, Alvin Bragg, Δημοκρατικός, και η ομάδα των εισαγγελέων του γύρισαν τη χώρα εξήμισι χρόνια πίσω, στις τελευταίες εβδομάδες των εκλογών του 2016, όταν ο Trump πλήρωσε την σταρ των τολμηρών ταινιών Stormy Daniels εμποδίζοντας την να δημοσιοποιήσει μια ιστορία για μια σχέση που εκείνη είπε ότι είχαν ενώ ήταν παντρεμένος (οι λεπτομέρειες σχετικά με το τι περιέχει το κατηγορητήριο παραμένουν άγνωστες –το περιεχόμενό του θα αποσφραγιστεί αφού ο Trump παραδοθεί. Ωστόσο, αναμένεται ο πρώην πρόεδρος να κατηγορηθεί και για παραποίηση επιχειρηματικών αρχείων όσον αφορά την πληρωμή).
Δεν είναι ξεκάθαρο πώς θα τελειώσει αυτή η υπόθεση. Ανεξάρτητα από το ποιες θα είναι οι ακριβείς κατηγορίες, η εισαγγελία θα εγείρει ασυνήθιστα και αναμφισβήτητα νέα νομικά ζητήματα. Ο Michael Cohen, που φαίνεται να είναι ο βασικός μάρτυρας, ίσως τελικά και να μην είναι και τόσο αξιόπιστος προκειμένου να πείσει έναν ένορκο να καταδικάσει τον Trump, ακόμη και στο Μανχάταν. Και οι Ρεπουμπλικάνοι καταβάλλουν ήδη μια προσπάθεια να χαρακτηρίσουν τον Bragg ως πολιτικό χάκερ που «οπλίζει» το γραφείο του προκειμένου να ανατρέψει τον πρώην πρόεδρο για λογαριασμό των Δημοκρατικών.
Αλλά τουλάχιστον ένα πράγμα φαίνεται ξεκάθαρο: Ο Bragg μπορεί να είναι ο πρώτος τοπικός εισαγγελέας που κάνει κάτι τέτοιο, αλλά μάλλον δεν θα είναι ο τελευταίος.
Κάθε τοπικός εισαγγελέας στις ΗΠΑ θα αισθάνεται πλέον ότι διαθέτει την ελευθερία να ελέγχει, να διερευνά ποινικά και να διώκει προέδρους αφού αποχωρήσουν από τα καθήκοντά τους. Οι Δημοκρατικοί, που επευφημούν επί του παρόντος τις κατηγορίες εναντίον του Trump, μπορεί να αισθανθούν διαφορετικά εάν —ή όταν— ένας Δημοκρατικός, ίσως ακόμη και ο ίδιος ο Πρόεδρος Biden, καταλήξει στην ίδια θέση από οποιονδήποτε από τους χιλιάδες εισαγγελείς που έχουν εκλεγεί σε τοπικά γραφεία και οι οποίοι είναι πρόθυμοι να φτιάξουν ένα όνομα για τον εαυτό τους διώκοντας έναν πρώην πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το τεράστιο εύρος και η ποικιλομορφία των ποινικών νόμων σε όλη τη χώρα παρέχουν πολλές ευκαιρίες για ανάλογες πράξεις.
Όπως παρατήρησε ο γενικός εισαγγελέας και μετέπειτα δικαστής Robert Jackson πριν από περισσότερα από 80 χρόνια, «Ένας εισαγγελέας έχει πολλές πιθανότητες να βρει τουλάχιστον μια τεχνική παραβίαση κάποιας πράξης από την πλευρά σχεδόν οποιουδήποτε». Πρόσθεσε, «Δεν είναι θέμα να ανακαλύψεις τη διάπραξη ενός εγκλήματος και μετά να αναζητήσεις τον άνθρωπο που το διέπραξε. Αφορά απλά την επιλογή ενός ανθρώπου και μετά την αναζήτηση των νομικών παραθύρων ή των ανακριτών που θα εργαστούν προκειμένου να απαγγείλουν κατηγορίες εναντίον του».
Για παράδειγμα, ο Hunter Biden κατηγορείται για παρόμοια συμπεριφορά –συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσον ο ίδιος και άλλα μέλη της οικογένειάς του καταχωρούσαν σωστά, λογιστικά, τα έσοδα από τις επιχειρήσεις τους- η οποία έχει προσελκύσει την προσοχή ομοσπονδιακών ερευνητών και Ρεπουμπλικανών του Κογκρέσου και που θα μπορούσε να υποστηρίξει μια έρευνα σύμφωνα με τους νόμους του Ντέλαγουερ που απαγορεύουν την παραποίηση επιχειρηματικών αρχείων και την κατάθεση πλαστών εγγράφων στο αμερικανικό κράτος.
Το Ντέλαγουερ είναι μια σταθερά Δημοκρατική πολιτεία, επομένως αυτή η συγκεκριμένη πιθανότητα φαίνεται απίθανη, αλλά οι εκλεγμένοι εισαγγελείς σε σημαντικές περιοχές των Ρεπουμπλικανών θα μπορούσαν να ανακαλύψουν παρόμοιους δημιουργικούς τρόπους προκειμένου να στοχεύσουν την οικογένεια ενός Δημοκρατικού πρώην προέδρου, ιδιαίτερα εάν ο πρόεδρος, η σύζυγός του ή άλλο μέλος της οικογένειάς του έχει εθνικές ή διεθνείς επιχειρηματικές και οικονομικές συναλλαγές.
Η Φλόριντα και το Τέξας, για παράδειγμα, έχουν διάφορες ποινικές νομοθεσίες όσον αφορά τα λογιστικά βιβλία που απαγορεύουν κάποια είδη οικονομικών και επιχειρηματικών παρατυπιών, συμπεριλαμβανομένων των καταστατικών περί εγκληματικής απάτης που ένας εισαγγελέας θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι παραβιάστηκαν εάν υπάρξει ακόμη και η υπόδειξη ότι ένας πρόεδρος παραπλάνησε κάποιον στην πολιτεία κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής συναλλαγής ή ότι ένας πρόεδρος χρησιμοποίησε ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στην πολιτεία για κάποια αμφισβητήσιμη συναλλαγή.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι ο ίδιος πρώην πρόεδρος διηύθυνε μια επιχείρηση ή έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που αναμφισβήτητα διόγκωσε την οικονομική του κατάσταση προκειμένου να εξασφαλίσει χώρο γραφείων. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση μιας έρευνας για το εάν διέπραξε κάποιο έγκλημα, αποκτώντας με δόλο κεφάλαια ή πίστωση. Και αν κάποιος, όπως ο γενικός εισαγγελέας του Τέξας, Ken Paxton, ένας Ρεπουμπλικανός που δεν είναι ξένος με τις κατηγορίες για παράνομη και ανήθικη συμπεριφορά, θα μπορούσε να ενορχηστρώσει μια τέτοια προσπάθεια, υπάρχει αλήθεια κάποια σοβαρή αμφιβολία ότι δεν θα το επιχειρούσε;
Υπάρχουν πράγματι σημαντικά νομικά εμπόδια τα οποία ορθώνονται προς τους εισαγγελείς που μπορεί να θέλουν να κατηγορήσουν έναν πρώην πρόεδρο για επίσημες ενέργειες, αλλά υπάρχουν πολλοί τομείς που παραμένουν ευάλωτοι για έλεγχο ακόμη και κατά τη διάρκεια της ίδιας της προεδρίας. Για παράδειγμα, κάθε πρόεδρος ταξιδεύει σε όλη τη χώρα κάνοντας προεκλογικές -ή άλλες- εκστρατείες, συγκεντρώνοντας πόρους και κάνοντας διάφορες στάσεις για επίσημες συναντήσεις. Ας πούμε ότι ένας υποψήφιος δίνει εντολή στην αυτοκινητοπομπή του να επιταχύνει σε μια εκδήλωση και αυτό οδηγεί σε ένα θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα ή δίνει οδηγίες στους διοργανωτές να βάλουν επιπλέον κόσμο σε έναν χώρο που έχει υπερβεί τη χωρητικότητα του.
Αν κάποιος χάσει τη ζωή του/της είναι δυνατόν να δούμε αργότερα έρευνα και δίωξη για ανθρωποκτονία από αμέλεια;
Ένας νόμος για τον γραπτό Τύπο στη Φλόριντα καθιστά έγκλημα τη συκοφαντία. Εάν ο Biden εγκαταλείψει το αξίωμα του και επικρίνει γραπτώς τον Trump ή άλλον επιφανή στην πολιτεία της Φλόριντα, θα είναι ευάλωτος σε δίωξη;
Αυτές οι πιθανότητες είναι αδύνατο να προβλεφθούν πλήρως. Σε τελική ανάλυση, ο Trump πιθανώς δεν σκέφτηκε ποτέ ότι η πληρωμή μίας αστέρα τολμηρών ταινιών προκειμένου να μείνει ήσυχος χρησιμοποιώντας τα χρήματα της εταιρείας του θα τον έκανε ευάλωτο σε δίωξη στο Μανχάταν.
Η πιο προφανής και λογική προσέγγιση, τουλάχιστον για τον Biden, θα ήταν να δώσει εντολή στον γενικό εισαγγελέα του να συνεργαστεί και να συντονιστεί με τον Bragg και τη Fani Willis, την εισαγγελέα της περιφέρειας που ερευνά τον Trump στην κομητεία Φούλτον της Τζόρτζια, διαβεβαιώνοντάς τους ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα διενεργήσει ενδελεχείς ποινικές έρευνες σχετικά με τις επιχειρηματικές συναλλαγές του Trump και τις προσπάθειές του να ανατρέψει τα εκλογικά αποτελέσματα του 2020 (oι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς ζητούν συνήθως από τους πολιτειακούς και τοπικούς εισαγγελείς να παραμερίσουν όταν τα υποκείμενα γεγονότα εμπλέκουν ομοσπονδιακούς νόμους ή ομοσπονδιακά συμφέροντα, και σχεδόν πάντα συμφωνούν).
Με αυτόν τον τρόπο, ο Biden θα μπορούσε όχι μόνο να μετριάσει τη νομική αβεβαιότητα και τη διαμάχη που είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή με τον Trump, θα μπορούσε επίσης να προστατεύσει τον εαυτό του και τους δημοκρατικούς διαδόχους του από αντίποινα. Ωστόσο, ο πρόεδρος δεν φαίνεται να έχει κάνει αυτά τα βήματα, αφήνοντας και στους δύο εισαγγελείς την άδεια -και αναμφισβήτητα την επιτακτική ανάγκη, δεδομένων των ευθυνών τους έναντι των ψηφοφόρων τους- να καταδιώξουν τον πρώην πρόεδρο για οποιαδήποτε αμφισβητήσιμη συμπεριφορά όσον αφορά τις δικαιοδοσίες τους.
Πιθανώς δεν μπορούν να κάνουν πολλά ο Biden ή άλλοι πρόεδροι για να μετριάσουν αυτούς τους κινδύνους, εκτός ίσως από το να προσπαθήσουν να περιορίσουν όσο το δυνατόν περισσότερες από τις ανεπίσημες δραστηριότητές τους -όπου ζουν, κάνουν διακοπές και ασκούν επιχειρηματική ή μη κερδοσκοπική εργασία- σε πολιτείες και τοποθεσίες που θα νιώθουν ασφάλεια.
Αλλά και αυτό είναι μια ζοφερή προοπτική: Mία Αμερική όπου οι πρόεδροι θα αποφεύγουν Πολιτείες όπου οι άνθρωποι διαφωνούν μαζί τους. Μακροπρόθεσμα, μπορεί επίσης να περιορίσει την ικανότητα του Δημοκρατικού και του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος να έχουν υπό την επίβλεψη τους προεδρικούς υποψηφίους σε πολιτείες που δεν είναι σίγουρα μπλε ή κόκκινες.
Προς το παρόν, καλό θα είναι και τα δύο μέρη να διατηρήσουν χαμηλά την ένταση γύρω από το κατηγορητήριο κατά του Trump, τουλάχιστον έτσι ώστε οι ψηφοφόροι τους να μην πείσουν τους εαυτούς τους ότι αυτό θα πρέπει να γίνει μέρος του τυπικού κιτ πολιτικών εργαλείων.
Εάν ο Bragg, όπως αναμένεται, συνεχίσει να ασχολείται με μια υπόθεση που περιστρέφεται γύρω από παραποιημένα επιχειρηματικά αρχεία, οι κατηγορίες εναντίον του Trump θα είναι μέτριες σε δυναμική. Ούτε θα τον εμποδίσουν να ανακτήσει τον Λευκό Οίκο εάν κερδίσει την επανεκλογή του, ούτε θα οδηγήσουν σε παρατεταμένη φυλάκισή του εάν καταδικαστεί. Θα πρέπει όλοι να αφήσουμε την υπόθεση να προχωρήσει στα δικαστήρια μέχρι να καταλήξει σε μια τακτική επίλυση και, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα.
* Ο Ankush Khardori είναι πρώην ομοσπονδιακός εισαγγελέας και νομικός αναλυτής, συντάκτης του περιοδικού New York και συγγραφέας για το Politico Magazine.